Verbod op SF₆-schakelaars in de EU - Wat kunnen we vóór 2026 verwachten?

De klok tikt door. Vanaf 2026 begint de Europese Unie met het uitfaseren van SF₆ gas in nieuw schakelmateriaal. Het verbod geldt eerst voor middenspanningssystemen en daarna volgen de hoogspanningscategorieën.

Hoewel bestaande apparatuur kan blijven werken, zijn de dagen van het installeren van op SF₆ gebaseerde systemen geteld. Als je bedrijf met elektrische infrastructuur werkt, heeft dit gevolgen voor jou.

Waarom SF wordt uitgefaseerd

SF₆ wordt al heel lang gebruikt in schakelapparatuur vanwege zijn uitstekende isolerende en vlamboogdovende eigenschappen. Het is echter ook een van de schadelijkste broeikasgassen die tegenwoordig worden gebruikt.

• Het heeft een aardopwarmingsvermogen dat meer dan 25.000 keer hoger is dan dat van CO₂.
• Het blijft duizenden jaren in de atmosfeer
• De uitstoot is de afgelopen decennia snel gestegen

Kortom, het is niet verenigbaar met klimaatdoelstellingen op lange termijn. Daarom heeft de EU zich ertoe verbonden om het gebruik ervan in nieuwe apparatuur te beëindigen.

Belangrijke deadlines die u moet weten

De nieuwe F-gasverordening (EU 2024/573) werd in maart 2024 ingevoerd. Er wordt een duidelijk tijdschema vastgesteld voor de geleidelijke afschaffing van SF₆ op verschillende spanningsniveaus.

• Vanaf 1 januari 2026 is SF₆ verboden in nieuwe schakelapparatuur tot 24 kV.
• Vanaf 1 januari 2028 geldt het verbod ook voor 52-145 kV schakelapparatuur.
• Vanaf 1 januari 2030 omvat het 24-52 kV systemen
• Vanaf 1 januari 2032 geldt het voor alle nieuwe installaties boven 145 kV.

Bestaande systemen mogen in bedrijf blijven, maar alleen als ze niet verplaatst of uitgebreid worden na de verbodsdata.

Voor wie geldt het verbod

Deze regelgeving heeft gevolgen voor een brede groep professionals, van technische teams tot inkoop- en projectplanners. Als je betrokken bent bij netwerkbeheer of grootschalige installaties, moet je snel actie ondernemen.

• Nutsbedrijven en netwerkbeheerders
• Fabrikanten van elektrische apparatuur en OEM's
• Projectontwikkelaars voor industriële projecten en datacenters
• Aannemers en gecertificeerde installateurs die werken met HV- en MV-apparatuur

Toekomstige projecten zullen gecertificeerde SF₆-vrije technologie vereisen. Technici zullen ook hun kwalificaties moeten bijwerken om te voldoen aan strengere hanterings- en onderhoudsnormen.

Welke SF-vrije alternatieven zijn er?

Het goede nieuws is dat er al haalbare alternatieven bestaan. Veel daarvan worden al gebruikt in Europa en daarbuiten. Deze technologieën voldoen aan zowel prestatie- als milieunormen.

• Vacuümonderbrekers worden veel gebruikt in middenspanningssystemen
• Isolatie met droge lucht of stikstof voor emissievrije werking
• Gasmengsels met een laag GWP, zoals fluoronitrilmengsels
• Solide isolatiesystemen die helemaal geen gas nodig hebben

Toonaangevende fabrikanten zoals ABB, Siemens Energy, GE, Schneider Electric en Casram hebben al bewezen SF₆-vrije oplossingen op de markt gebracht.

Hoe voorbereiden

Als uw organisatie elektrisch schakelmateriaal gebruikt of levert, is het nu tijd om u voor te bereiden. Vroeg plannen bespaart tijd, verlaagt de kosten en voorkomt storingen op het laatste moment.

• Je bestaande SF₆ inventaris controleren
• Een uitfaserings- en vervangingsstrategie ontwikkelen
• Contact opnemen met leveranciers om op tijd SF₆-vrije producten te krijgen
• Trainingen plannen voor personeel en installatieteams
• Blijf op de hoogte van nalevingsregels en certificeringsvereisten

Uitstel van dit proces kan leiden tot boetes, vertraagde installaties of lange levertijden voor producten die aan de voorschriften voldoen.

Wat dit betekent voor de industrie

Het SF₆ verbod is niet zomaar een verordening. Het betekent een grote verschuiving in de manier waarop we energie-infrastructuur ontwerpen en onderhouden. Bedrijven die vroeg in actie komen, voldoen niet alleen aan de regelgeving. Ze zullen gezien worden als leiders op het gebied van milieuverantwoordelijkheid en toekomstbestendige engineering.

De overstap naar schonere alternatieven is niet langer een kwestie van technologie. Het is een kwestie van inzet en planning. De instrumenten zijn klaar. De regelgeving is duidelijk. Wat er nu gebeurt, is aan elke speler in het veld.

Handige bronnen

Als je je wilt verdiepen in de regelgeving of de technologieën die SF₆ vervangen, dan zijn hier betrouwbare bronnen:

- Officiële EU-verordening 2024/573 (PDF)

- Casram - Uitleg over regelgeving en alternatieven

- ABB - Middenspanning SF₆-vrij brochure

- DILO - Blog over droge lucht en vaste isolatiesystemen

- Verslag van de Europese Commissie - SF₆ en alternatieven